Historia Hiszpanii (a właściwie tego co stało się Hiszpanią) w okresie po upadku Rzymu, poprzez okrez Wizygotów, konkwisty i rekonkwisty jest jedną z najbardziej fascynujących.
Jedną z późniejszych krain późniejszej Hiszpanii, połączoną w XV wieku unią personalną z Kastylią, a wcześniej stanowiącą odrębne królestwo jest Aragon. Pierwszy najazd muzułmański i upadek państwa Wizygotów to rok 711; szczyt potęgi terytorialnej islamu na półwyspie to rok 732 - bitwa pod Poitiers; koniec rekonkwisty to rok 1492, upadek Granady, już w okresie zjednoczonej Hiszpanii.
Pierwszy, istotniejszy dla Aragonu, okres rekonkwisty (jej końcowe etapy przebiegały już z dala od aragońskich granic) jest świadkiem przekształcenia frankońskiej marchii w hrabstwo Navarry, a potem wydzielenia się królestwa Aragonu. Jest to też okres kiedy na pewien czas prawa Żydów zostają potwierdzone przez królów i Kastylii i Aragonu. Przełomowy jest tu rok 1085 (wkroczenie chrześcijan do Toledo, dawnej stolicy Wizygotów). w 1086 r., w bitwie pod Sagrajas, Żydzi w armii chrześciajańskiej Alfonsa wystawili ok. 40.000 wojów.
Do debaty w Barcelonie w lipcu 1263 r., ktoa doprowadziła do pierwszej większej emigracji Żydów oraz zakazania Talmudu stosunki pomiędzy ludnością chrześciajńską i żydowską - nigdy nie idealne, to byłoby za piękne - są poprawne.
Czemu o tym piszę? W wielu zachowanych wciąż ówczesnych miasteczkach (dziś czasem maleńkich wioskach) zachowały się dzielnice żydowskie (Juderias) z zachowanym układem ulic i domostw. Ponieważ Żydzi zostali z Hiszpanii wygnani ostatecznie w 1492 r., a z północnych prowincji często wcześniej pozwala to na wgląd w Juderie z XIII i XIV w.
Liczne są kościoły (w dużej części przebudowane w okresie późniejszym, ale z zachowanymi dużymi elementami średniowiecznymi) i zamki obronne (lub ich pozostałości) z okresu rekonkwisty. Zwłaszcza w miejscowościach, które w kolejnych wiekach traciły swoje polityczne i gospodarcze znaczenie, a wraz z nim mieszkańców i środki na rozbudowę i modernizację. Taki upadek następował często właśnie w wyniku wygnania Żydów oraz, oczywiście, przesuwania się granic terenów odzyskanych spod władztwa muzułmańskiego.
Tam, gdzie granice rekonkwisty przesunęły się już na południe w architekturze zamków (a i często kościołów) widać rękę i wpływy artystów muzułmańskich, bardzo biegłych i cenionych. Tak powstał specyficzny dla średniowiecznej Iberii styl mudejar z elementami architektury Maghrebu, ceramicznymi ozdobami, stiukami i wykorzystaniem wody w architekturze.
Najlepiej takie elementy historii i architektury podziwiać w miejscach, które utraciły dawno temu swoje znaczenie polityczne, strategiczne i gospodarcze.
Poniżej zdjęcia z 3 uroczych, starych i pozwalających to podziwiać miasteczek aragońskich:
Biel:
Powyżej zdjęcia zamku z XI wieku z zachowanymi ozdobami w stylu mudejar.
A na powyższym zdjęciu fragment dzielnicy żydowskiej (Juderia) z XIII w (zachowane są oczywiście układ i części budynków). W XIII wieku 51% ludności miasteczka stanowili żydowscy kupcy i rzemieślnicy.
Uncastillo:
Powyżej widok na kościół i dawną dzielnicę żydowską. Poniżej zdjęcia wnętrza kościoła z najstarszym portalem z okresu średniowiecznego (obecnie wewnątrz rozbudowanego kościoła):
Poniżej Sos del Rey Catolico, najbardziej znaczące z tych miasteczek, gdyż w średniowieczu mieszczące jedną z siedzib królewskich, kościół z elementami z VIII wieku (niestety tego nie udało mi się zobaczyć z wewnątrz), zachowany średniowieczny układ miejski oraz miejsce urodzenia Fernanda II Aragońskiego. Sos del rey Catolico jest osadą przedromańską choć z tego okresu nie przetrwały zabytki kultury materialnej.
Powyżej: dawna Juderia
Powyżej: miejsce średniowiecznego targu, jeden z najstarszych zachowanych budynków miasteczka
Powyżej: niesamowity portal kościoła św. Stefana
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz